دنیای امروز با سرعتی باور نکردنی به سمت زندگی غربی و الگو برداری های نادرست از اشکال مختلف فرهنگی، هنری و … در حال حرکت است . استفاده ی ناآگاهانه از عناصر شهری غیر بومی به خصوص در کشورهایی که دارای هویت و قدمت طولانی هستند بسیار قابل توجه است . گاه لازم است بیش از پیش به نکات ریز توجه شود تا بتوان برای احیای هویت های فرهنگی و تاریخی خود، همگام با دنیای امروزی تلاش کرد .
گذشته از اینکه شهر اصفهان دارای اصالتی کم نظیر در دنیا، در زمینه ی انواع هنرهای سنتی است که همگان بر این امر واقف هستند و نیز گذشته از تعدد تخریب های ناآگاهانه که در سال های متوالی به علل مختلف به بستر این شهر تاریخی صدمه هایی وارد کرده، نکته ی قابل توجه، مسئله ای است که همه ی ما بارها در روز با آن مواجه می شویم و آن تابلو های تبلیغاتی مربوط به فروشگاه ها می باشد که در ورودی هر فروشگاه نصب شده است. در محور مهمی مانند خیابان چهارباغ نمونه هایی یافت می شود که هنوز آثاری از تزئینات کاشیکاری سردرها از دوره های پیشین به جا مانده است. این فرم ها و تزیینات معرف شکل و یادآور حس فضای چهارباغ اصیل می باشد. متاسفانه در بخش هایی از قسمت مذکور، بسیاری از تزیینات دچار آسیب شده اند و در برخی موارد تابلوهای جدید در مقابل این تزیینات و کاشیکاری ها نصب شده است که در نوع خود علاوه بر تخریب نمای اصیل، باعث آسیب هایی نیز شده است .
حال وقتی به این ابعاد بنگریم، درمی یابیم که چه ساده می توان با مرمت و احیای بازمانده های تاریخی و الگو برداری از هنر و فن اصیل خودمان، فضای شهر را آنطور که شایسته و مختص این شهر است به آن بازگردانیم.
شاید بتوان سردر فروشگاه ها را به جای چاپ بنر و تابلوهای بد منظر با کاشیکاری مزین کرد. با توجه به اینکه با پیشرفت علم و صنعت در این زمانه اجرای این کار بسیار دقیق تر و اجرای نقوش بسیار خلاقانه تر می تواند صورت گیرد . در صورت اجرا و بازگشت به هویت گذشته در اجرای چنین مورد ساده ای می توان شاهد خلق عناصری خاص بود که یادگاری از زمان حال برای قرن های آینده باشد .
لازم به ذکر است در میان این آشفتگی ها، معدود فضاهایی وجود دارد که در این مورد سعی کرده اند در حد توان، از آشفتگی دیداری جلوگیری کنند؛ برای مثال شرکت برق منطقه ای اصفهان اقدام به چنین حرکتی کرده است و مسلما اجرای تابلوی سردر با هر کیفیتی که باشد بسیار قابل پذیرش تر از آن چیزی است که امروزه با آن مواجه هستیم .
به طور خلاصه باید گفت شهرهایی نظیر اصفهان، در دنیای کنونی نیازمند احیا و باز طراحی برخی عناصر شهری مدرن می باشند و اهمیت بازگشت و الگوبرداری از هویت، فرهنگ و هنر غنی گذشتگان، به شدت احساس می شود . بخشی از وجه تمایز شهری نظیر اصفهان با شهر های جدیدی که عمرشان کمتر از یک سده است، در همین مبحث خلاصه می شود؛ امید است با توجه بیشتر به چنین مواردی، شاهد بهبود و بازگشت به هویت خود باشیم .
نیلوفر سلیمانی
دانشجوی کارشناسی مرمت و احیاء بناهای تاریخی
دانشگاه هنر اصفهان
1396/ 1 / 10
