نوروز، نخستین پرونده میراث فرهنگی ناملموس ملی و جهانی کشور ایران می باشد. آیین باستانی “نوروز” در هشتم مهر ماه سال ۱۳۸۸ با عضویت هفت کشور به صورت چند ملیتی در فهرست جهانی میراث فرهنگی ناملموس و با محوریت ایران به ثبت رسید. پرونده ای که ایده اولیه اش را تیم مردم شناسان پژوهشکده مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی کشور ایران داده بودند و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو و کشورهای (جمهوری آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان) تهیه و به عنوان سومین اثر در فهرست آثار ناملموس جهانی ثبت شد.
اهمیت منطقه ای پرونده “نوروز” باعث شد تا در سال ۱۳۹۳ کشورهای (افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان) نیز درخواست عضویت در این پرونده را مطرح کنند، بنابراین ایران به عنوان مدیر پرونده، جلسه ای در بهمن ماه ۱۳۹۳ با حضور ۱۲ کشور شامل کشورهای عضو و کشورهای تقاضا دهنده در هتل لاله تهران تشکیل داد و پرونده ای جدید تهیه و تنظیم شد و سرانجام در دهم آذر ماه ۱۳۹۵ مجدد در فهرست میراث ناملموس جهانی به ثبت رسید. اتفاقی که با رخ دادن آن، پروندهی “نوروز” در یونسکو، شماره ثبت جدید دریافت کرد.
منبع:
دکتر شبان میرشکرایی، «آشنایی با میراث فرهنگی ناملموس نوروز»، در گزارش درس سمینار بررسی تجارب میراث معماری و شهری با محوریت میراث ناملموس. اساتید درس: دکتر پیروز حناچی، دکتر سمیه فدایی نژاد. گردآوری و تدوین: محمد حسین دهقانی، شیما خدابنده لو. دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا، گروه مرمت، زمستان ۱۳۹۷
توضیح پیرامون نگاره ها: این نقوش نمادی است از تقابل، نبرد و چیرگی بهار بر زمستان و تحویل سال و فرارسیدن بهار؛ برگرفته از بنیاد شرق شناسی دانشگاه شیکاگو
با سپاس از شیما خدابندهلو